Golija

Golija je pitoma šumovita planina, bogata livadama, pašnjacima i rečnim tokovima, od kojih su najveće reke Moravica i Studenica. Predeli ispresecani rečicama, slapovi i vodopadi koje one prave, za mene su najlepši delovi Golije. Golija je posebno prepoznatljiva po planinskom javoru, a na ovoj planini su najviše zastupljena bukova i smrčeva šuma. Od značajnijih biljnih vrsta tu se mogu naći i zelenika, pančićeva bedrenica i adamovićeva majčina dušica. 

Golija se prostire u obliku latiničnog slova S duž 32 km. Pretpostavlja se da je naziv dobila po svojoj veličini, tako što je od reči „golema“ izveden naziv Golija. To je najšumovitija i najviša planina jugozapadne Srbije, čiji se najviši vrh Jankov kamen nalazi na nadmorskoj visini od 1833 m. Za njega se vezuje narodno predanje, prema kojem su se dva pobratima, Rajko i Janko takmičili ko će pre da iznese veliki kamen na vrh Golije. Po ovom predanju je Rajko bio brži ali se kada se približavao vrhu spotakao i ispustio kamen, koji se otkotrljao do potoka, pa je taj potok nazvan Rajkovim potokom. Za razliku od Rajka, Janko se peo sporije ali je uspeo da iznese kamen do vrha Golije i taj najviši vrh ove planine je nazvan po njemu Jankov kamen. Malo niži vrhovi od Jankovog kamena su Crni vrh, na nadmorskoj visini 1795 m, Radulovac na 1785 m i Bojevo brdo na 1748 m nadmorske visine.

Od jula 2001. godine Park prirode Golija postaje zaštićeno prirodno dobro izuzetnog značaja, a iste godine je utvrđen rezervat biosfere Golija-Studenica, čije se granice neznatno razlikuju od parka prirode, sa međunarodno priznatim statusom, uvršćenim u UNESCO-ov program MAB. Ovaj rezervat je značajan ne samo po prirodnim karakteristikama, već i po kulturnim i duhovnim vrednostima, čije se tekovine vekovima čuvaju u jednom od najveličanstvenijih manastira u Srbiji, koji se nalazi upravo na Goliji - manastiru Studenica.